RAK DEBELOG CRIJEVA KOD MLADIH LJUDI JE SVE ČEŠĆI
Debelo crijevo dio je digestivnog trakta, dugo je između 150 i 220 cm. Njegova glavna funkcija jeste apsorbovanje vode iz fekalne mase koja dospjeva u njega iz tankog crijeva, a potom se ostatak mase pokreće naprijed, radi izbacivanja kroz analni otvor. Rak debelog crijeva, stručno nazvan kolorektalni karcinom, jedno je od najučestalijih malignih oboljenja.
U nastavku članka saznajte koji su najčešći uzročnici oboljenja, kako se manifestuju prvi simptomi tumora i postavlja dijagnoza, koje se sve savremene metode liječenja danas primjenjuju, te koja se ishrana kod karcinoma debelog crijeva preporučuje.
Koji su uzroci raka debelog crijeva
Pod kolorektalnim karcinomom obično se podrazumjevaju izrasline, odnosno tumori u unutrašnjosti ovog organa, koji u najvećem broju slučajeva nastaju iz polipa. Polipi na debelom crijevu se obavezno trebaju ukloniti, da se ne bi kasnije razvili u rak debelog crijeva, kada ćelije počinju da se dijele, stvarajući tumor. Okolno tkivo takođe može biti pogođeno, a maligne ćelije se mogu odvojiti od primarnog tumora i stvoriti metastaze u drugim dijelovima tela, dosta teška komplikacija je karcinom debelog crijeva sa metastazama na jetri. Mada medicina još nije utvrdila tačan uzrok nastanka ove vrste karcinoma, poznati su određeni faktori rizika. To su, prije svega, brojne genetske predispozicije , kao i pozitivna porodična anamneza. Isto važi i za osobe u čijoj se porodici neko liječio od Kronove bolesti ili zapaljenja debelog crijeva.
U faktore rizika spadaju i nezdrav način života, posebno nedostatak fizičke aktivnosti, prekomjerna tjelesna težina, pušenje i neumjereno konzumiranje alkohola. Osobe koje boluju od dijabetesa imaju i do 40 odsto veće šanse za rak debelog crijeva od onih koje nemaju šećernu bolest. Žene koje su pobjedile rak jajnika, materice ili karcinom dojke takode su izloženije ovoj vrsti karcinoma, kao i osobe koje su već imale kolorektalni karcinom(postoji mogućnost da se kancer vrati, naročito ako se prvi put pojavio prije 60. godine života).
Prvi simptomi raka debelog crijeva ponekad izostanu
Rani simptomi raka debelog crijeva obično nisu praćeni gotovo nikakvim simptomima (može proći i više godina prije nego što se oni na bilo koji način manifestuju i primjete), zbog čega se osobama starijim od 50 godina preporučuje redovan skrining debelog crijeva. Tada se radi takozvani FOB test, kojim se otkriva golim okom nevidljiva krv u stolici.
Do ispoljavanja konkretnih simptoma, koji se često ne povezuju sa rakom debelog crijeva, dolazi u kasnijim fazama bolesti i oni se razlikuju u zavisnosti od lokacije samog tumora. To mogu biti česta dijareja, hronična opstipacija praćena zatvorom, krv u stolici, malokrvnost, stolica debljine olovke, snažni bolovi ili grčevi u stomaku. Takođe, može doći do značajnog gubitka tjelesne težine, povraćanja, gubitka apetita ili osjećaja stalnog zamora, iscrpljenosti i iznurenosti.
Naročit problem jeste i činjenica da se oboljeli obično javljaju ljekaru u naprednim fazama bolesti – kada je izliječenje daleko teže. Karcinom se može pojaviti u bilo kom dijelu debelog crijeva: najčešće se to dešava u rektumu (posebno kod muškaraca), a moguće je i da zloćudni tumor nastane na sredini debelog crijeva (najčešće kod žena), te na spoju sa tankim crijevom. Osobe starije od 50 godina najizloženije su ovoj vrsti karcinoma, mada se, nažalost, sve češće javlja rak debelog crijeva kod mladih ljudi.
Kako se postavlja dijagnoza za karcinom debelog crijeva
Nakon što dobije uvid u kompletnu medicinsku dokumentaciju oboljelog, ljekar ga može uputiti na niz specijalističkih
pregleda. Obavezno se treba uraditi krvna slika, kako bi se utvrdilo postoji li bilo kakav upalni proces u organizmu( vrijedn.sedimentacije), te kakva je situacija sa leukocitima i gvožđem. Ukoliko je primjetan značajniji pad vrijednosti gvožđa, ljekar može da posumnja na krvarenje u crijevima.
Jedna od metoda za otkrivanje ovog oboljenja jeste kolonoskopija crijeva – to je pregled koji se sprovodi pomoću vrlo tanke cijevi (kolonoskopa) kojom se, zahvaljujući maloj kamerici na vrhu, detaljno pregleda unutrašnjost debelog crijeva. Mnoge ovaj pregled plaši, ali uopšte nema razloga za to, on djeluje i zvuči strašno, ali po pravilu nije bolan. Nelagodan svakako jeste, ali ako se dobro sarađuje sa ljekarom specijalistom – najčešće gastroenterologom koji obavlja pregled, nema nikakvih problema niti bolova. Recimo i to da je pregled kolonoskopom osim za karcinom debelog crijeva, veoma pouzdan metod za otkrivanje polipa, unutrašnjih hemoroida, analnih fisura i sl..
Sigmoidoskopija, odnosno pregled rektuma druga je metoda kojom se može otkriti rak debelog crijeva. Prilikom kolonoskopije i sigmoidoskopije može se uzeti dio tkiva iz crijeva, koji se kasnije šalje na laboratorijsku analizu.
Snimanje barijumskim kontrastom takode je jedna od metoda kojim se dijagnostikuje rak debelog crijeva. To je u stvari rendgensko snimanje, tokom kojeg je u crijevu prisutna mešavina barijuma i vazduha. Ova metoda može biti zamenjena savremenom CT kolonografijom, koja je slična kolonoskopiji. Ukoliko se ispostavi da je debelo crijevo zahvaćeno rakom, radi se magnetna rezonanca, kojom se određuje stadijum bolesti.
Rak debelog crijeva prognoze i liječenje medikamentima
Rak debelog crijeva potpuno je izlječiv ukoliko se otkrije u ranoj fazi i tada se tumor najčešće uklanja operacijom. Tada su prognoze za izlječenje veoma dobre. Međutim, ako se sa zidova crijeva karcinom proširi u regionalne limfne čvorove, hirurški zahvat nije sam po sebi dovoljan, već se kombinuje sa hemoterapijama, imunoterapijama ili radioterapijom. Naravno postoje i određeni neželjeni efekti ovakog vida liječenja.
Operacija debelog crijeva dovodi do kratkotrajnih bolova na operisanom mestu, iritacije kože oko operisanog područja, a mogu se javiti i privremeni zatvor ili proljev. Prilikom radioterapije može doći do nesvjestice, promjena na koži izloženog dijela tijela, gubitka apetita, proljeva, mučnine i krvarenja iz rektuma. Sa druge strane, imunoterapija uzrokuje drhtavicu, slabost, mučninu i može povisiti tjelesnu temperaturu, dok hemoterapija za rak debelog crijeva ima najteže propratne efekte: pored mučnine, proljeva i nesvjestice, može doći i do pojave rana u ustima i opadanja kose, a rjeđe infekcija i krvarenja.
Liječenje raka debelog crijeva kako smo već i rekli ponajviše zavisi od faze bolesti – dok je u ranom stadijumu on je potpuno izlječiv, u kasnijim fazama rast tumora može se samo donekle olakšati. Lijekovi iz prirode pomažu u svakom stadijumu za razliku od zvaničnih terapija, nemaju neželjena dejstva.
Koliko je važna ishrana kod raka debelog crijeva
Ishrana koja se temelji na namirnicama punim holesterola i masti povećava rizik od raka debelog crijeva. Treba zaboraviti na crveno meso, mesne prerađevine i hranu začinjenu velikim količinama soli ili industrijskom mješavinom. Bijelo brašno, hljeb i šećer takođe se ne preporučuju jer su okidači za rak debelog crijeva. U jelovnik bi svakako trebalo uključiti i blagotvorne pšenične mekinje, mahunarke, pečurke ribu (dokazano je da masna riba smanjuje polipe zahvaljujući omega-3 masnoćama) i piletinu.
Veoma je važno u organizam unositi hranu bogatu vlaknima i antioksidansima, što se posebno odnosi na svježe voće i sezonsko povrće. Naročito je blagotvorno povrće iz porodice krstašica, koje treba jesti bar tri puta nedjeljno: kupus, brokoli, karfiol i prokelj. Istraživanja su pokazala i da ljudi sa povećanom koncentracijom vitamina D u organizmu imaju čak do sedamdeset odsto manje šanse da obole od karcinoma debelog crijeva (dovoljno je popiti šolju obranog mlijeka dnevno da biste stvorili odbrambeni štit). Ishrana poslije operacije debelog crijeva mora biti strogo nadgledana od strane stručnog lica – gastroeterologa.
Jabuka je jedan od najmoćnijih saveznika u borbi protiv kancera debelog crijeva. Kineski stručnjaci izdvojili su polisaharide iz ove voćke, a oni su potom razloženi na oligosaharide, kojima su tretirane ćelije kancera. Ispostavilo se da su ova jedinjenja nakon 36 sati djelovanja gotovo dvostruko efikasnija od hemoterapije za rak debelog crijeva. Ljekari i nutricionisti preporučuju da pojedete bar jednu jabuku dnevno kako biste sprječili pojavu kancera, a savjetuje se da u ishranu uvrstite i jabukovo sirće.
Rak debelog crijeva liječenje biljem i travama
Blagotvorni luk protiv kancera
Bijeli, crveni i crni luk takođe su efikasni u prevenciji raka debelog crijeva, zahvaljujući antiinflamatornom dejstvu. Prilikom sječenja ili žvakanja luka oslobađaju se organo-sulfurske materije koje imaju antikancerogeno dejstvo. Glavica bijelog luka dnevno dovoljna je da se prevenira ova opaka bolest. Sa druge strane, crveni luk bogat je kvercetinom i antocijaninom, moćnim antioksidansom koji se obično nalazi u crvenom bobičastom voću, peršunu i origanu, a osim kancera prevenira i kardiovaskularne bolesti.
Moćno laneno sjeme kao prevencija
Žuto ili braon laneno seme bogato je proteinima, omega-3 masnim kiselinama, nezamjenljivim biljnim vlaknima, mineralima i vitaminima. Redovno konzumiranje ovog sjemena podstiče čišćenje debelog crijeva, eliminišući štetne materije koje su se nakupile u njemu. Prevenira nastanak polipa i održava dobro zdravlje debelog crijeva, a zahvaljujući antioksidansu ligninu prevenira rak debelog crijeva i ne samo njega već i drugih organa.
Za karcinom debelog crijeva pomaže i zeleni čaj
Ovaj čaj efikasan je u borbi protiv mnogih oblika karcinoma, uključujući i rak debelog crijeva. Istraživanja sprovedena na pacovima pokazala su da polifenol E koji sadrži ovaj napitak sprečava širenje raka i razmnožavanje malignih ćelija – grupi pacova koji su svakodnevno konzumirali zeleni čaj tumori su se smanjili i do 80 odsto. Preporučena doza za ljude je 4-6 šolja dnevno.
Kurkuma kao univerzalni lijek
Ukoliko na kuhinjskoj polici još nemate kurkumu, trebalo bi da nabavite ovaj izuzetan začin, koji je poznat i kao univerzalni i prirodni lijek za rak debelog crijeva. Efikasna u prevenciji i liječenju mnogih bolesti, kurkuma je odličan borac i protiv kancera. Naime, kurkumin iz ove biljke djeluje kao antioksidans i ima antiinflamatorno dejstvo – uništava ćelije raka, sprječava snabdjevanje tumora krvlju koja im je potrebna za opstanak, a pritom ne oštećuje zdrave ćelije.
Za liječenje karcinoma pomažu i brojne ljekovite trave
Sladić se koristi u prevenciji, ali i liječenju raka debelog crijeva. Usporava aktivnost enzima koji blokiraju djelovanje jedinjenja značajnih ne samo za prevenciju tumora, već i sprečavanje njihovog rasta i razvoja. Istraživanja su pokazala da upotreba sladića ne izaziva neželjena dejstva. Na crtu raku staju i aloja vera i maslačak.
Naime, novija istraživanja pokazuju da se čajem od maslačka mogu uništiti ćelije zahvaćene karcinomom, a da se tokom uništavanja ne inficira nijedna zdrava ćelija. U prevenciji i liječenju kancera debelog crijeva pomažu crni kumin, hajdučka trava, matičnjak, dimnjača, žalfija, nana, raštavić, kantarion i bijeli slez, s tim što se za rak debelog crijeva obično koriste čajne mješavine koje sadrže i po nekoliko pomenutih biljaka. Sa druge strane, mlječika djeluje kao laksativ, pa se preporučuje za prirodni klistir.
Nadamo se da ste saznali kako prepoznati rak debelog crijeva na vreme, jer to je od presudnog značaja za dalji tok bolesti i liječenje, što potvrđuju iz iskustva oboljeli od ove opake bolesti, o kojoj god vrsti terapije da se radi, prenosi dijetamesecevemene.com
0 komentari:
Objavi komentar